Spoedcursus interviewen
Opnames Avans | AE&I | De toekomst van het onderwijs
Onlangs waren we vaste klant bij de Avans-opleiding AE&I in Breda. In de loop van zes weken, drie dagen per week, hebben we bij ongeveer 65 personen hetzelfde interview afgenomen. Er waren veel verschillende mensen bij betrokken: faculteiten, studenten, management, docenten, stagebedrijven, partners, aankomende studenten en ondersteunend personeel. Ze kregen echter allemaal dezelfde vragen over hetzelfde onderwerp: de toekomst van het onderwijs. Hoe was het? Ongelooflijk interessant en leerzaam, maar na een week of wat werd het soms een beetje eentonig. Dat bood echter ruimte voor een aantal leuke momenten met de crew en aanwezigen vanuit Avans; ook erg belangrijk!
Achteraf gezien is wat ons het meest bijblijft de leerervaring, niet alleen over het onderwerp zelf, maar vooral over de kunst van het interviewen. Vooral nadat één van de geïnterviewden ons vroeg om zijn vakstudenten een 'cursus interviewen' te geven. Plotseling begin je na te denken over hoe je het doet en realiseer je je dat je onderweg stilletjes veel technieken hebt opgepikt.
“Wees oprecht geïnteresseerd.”
Als je niet echt geïnteresseerd bent en je vragen gewoon afhandelt, wordt het nooit een goed interviewgesprek.
DE TIPS? Ok…hier komen ze…
Wees goed voorbereid: schrijf geen honderd vragen uit, maar concentreer je op de basis: wie interview je, wat is het onderwerp en wat wil je bereiken met je interview?
Stel vervolgvragen. Vijf hoofdvragen zouden voldoende moeten zijn; zorg ervoor dat je goed luistert en dienovereenkomstig reageert. Vervolgvragen kunnen zo simpel zijn als: wie? wat? waar? welke? hoe? En vooral: waarom?
Mensen praten, als ze zich op hun gemak voelen, graag over zichzelf. Ga dus het gesprek aan, leg uit wat je doet en waarom hun inbreng waardevol is. Dit gaat over hen, niet over jou, dus houd dat in gedachten. Je zou een werkloze jongere niet interviewen en een driedelig pak dragen, net zoals je niet in een hoodie naar een restaurant met Michelin-sterren zou gaan. Probeer je te verplaatsen in de persoon die tegenover je zit.
Als je niet het gewenste of beknopte antwoord krijgt waarnaar je op zoek bent, stel dezelfde vraag dan gewoon opnieuw en opnieuw en opnieuw. Een andere benadering of invalshoek kan een verrassend ander antwoord opleveren. Dit is vooral handig tijdens het filmen, omdat je dan meerdere citaten hebt om uit te kiezen tijdens het bewerken.
Wees oprecht nieuwsgierig. Als je niet oprecht geïnteresseerd bent en je vragen gewoon afhandelt, wordt het nooit een goed interview. Als je echt nieuwsgierig bent, wekt dat enthousiasme op bij de ander. Laat de ander ook vragen aan jou stellen, om het ijs te breken.
Als de camera loopt…
Wees stil als de geïnterviewde spreekt (geen “uhuh” of “oké”s), want jouw geluid wordt ook vastgelegd op camera. Het lijkt misschien ongemakkelijk om gewoon mee te knikken, maar het helpt echt bij het bewerken.
Vraag de geïnterviewde om de vraag in zijn antwoord te verwerken. Vaak komt je vraag niet in de uiteindelijke montage, dus moet je alleen op het antwoord vertrouwen. Een bekend voorbeeld: “Wat heb je vanmorgen gegeten?” Antwoord: “Een boterham met pindakaas.” Zonder context is het betekenisloos. Beter: “Ik heb vanmorgen een boterham met pindakaas gegeten.”
Maak een praatje met de geïnterviewde voor, tijdens of na het interview op dezelfde locatie. Ook als de camera even “ niet draait”, stiekem toch. Dit geeft de cameraman de kans om extra opnamen te maken om in te voegen in het interview als dat nodig is tijdens de montage. Vaak zijn die beelden heel spontaan, natuurlijk en erg goed bruikbaar.
En last but not least: zet je bullshitradar aan. Vooral op camera hebben mensen de neiging om politiek correct te blijven. Laat ze de camera vergeten en blijf vragen stellen.